هوش مصنوعی و دیپلماسی فرهنگی،دو شریک استراتژیک

 

واقعیت انکار نشدنی این است که روندهای فناوری در حال تسخیر تمام ساحت های زندکی بشر هستند چه بخواهیم و چه نخواهیم ! و بیش از هر فرصت دیگر رخدادهای تکان دهنده همچون ChatGpt  می تواند دقت و تفکر را برای آینده مان بیشتر متدکر شود و حقیقت این است که در میان تمام این روندهای پیشرو ، فناوری هوش مصنوعی با امتیازات ویژه ای تر در حال انقلاب در عرصه های گذشته تکنولوژی  که در جایی  بیل گیتس ، هم‌بنیان‌گذار مایکروسافت اخیراً ،اظهار کرده است که هوش مصنوعی به‌واقع یک فناوری انقلابی است و نقشی شبیه به اینترنت در حوالی سال 2000 را دارد، اما web3 و متاورس به آن اندازه که گفته می‌شود، فناوری‌های انقلابی و بزرگی نیستند.لذا برای مدیریت کارکردهای این فناوری که به زودی تمامی ارکان زندگی بشر را همچون اینترنت تحت تاثیر  خود قرار خواهد داد بیشتر و بیشتر مطالعه و تحقیق انجام داد.از سوی دیگر این مطالعات به مراتب در حوزه هایی همچون روابط بین الملل و دیپلماسی فرهنگی و پیامدهای آن بر معادلات قدرت نرم ، امنیت ، ثبات و حاکمیت تمدن نوین اسلامی که کمتر بدان پرداخته شده است تمرکز بیشتری داشته باشد.موضوعی که به مثاله شمشیری دولبه می تواند پیشران برای تحولات آینده تحولات جهانی باشد.همچنین مدل های قدیمی و مرسوم دیپلماسی فرهنگی عمدتا مبتنی بر عوامل طبیعی و انسانی و روابط میان این دو عامل بوده است. این در حالی است که دیپلماسی فرهنگی مبتنی بر هوش مصنوعی هنجارهای بین المللی با محوریت ارتباطات هوشمند انسان- ماشین (hmc)و ماشین  و ماشین در حال شکل گیری است حتی به نحوی که با بروز و ظهور پررنگ تر ربات های چت هوش مصنوعی نسل جدید همچون  ChatGPT نهادهای آموزشی و سیاستگذاری اقدام به اصلاح در رویه های خود کرده اند. این حرکت ها بخشی از یک دست و پنجه نرم با یکی از موج های فناوری هوش مصنوعی.  به نامChatGPT است   که در ماه نوامبر توسط آزمایشگاه هوش مصنوعی OpenAI منتشر شده است.

برای مثال می توان به زودی انتظار داشت دیپلمات ها با بهره از ظرفیت های این فناوری در مواجه با اطلاعات معاهدات و حضور در مذاکرات برای تشخیص صحت و یا دروغ بودن گفتار و یا حتی حس طرف مقابل به راحتی استفاده نمایند.

به معنای دیگر هدف دیپلماسی فرهنگی که تقویت درک متقابل افکار عمومی ملت ها برای درک آشکار از باطن فرهنک آن ملت می باشد با کمک ابزارهای مکمل هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی به میزان نفودپذیری آن به مراتب سرعت و دقت و قدرت می دهد. و بدون تردید  این تحول انقلابی توانایی به ثمر رساندن اهداف از طریق ایجاد جاذبه به جای ایجاد اجبار یا پرداخت هزینه را به مراتب کاهش میدهد.

وقوع هریک از این رخدادهای فناورانه در مسیر تحول هوشمند دیپلماسی فرهنگی به قدری عظیم است که پیامدهای شگرفی بر ساختارهای کنونی امنیت ملی و دیپلماسی و سیاست خارجی همچون جنگ و صلح و معادلات قدرت نرم خواهد گذاشت.

دارایی هوش مصنوعی برای نجات دیپلماسی فرهنگی

اما به راستی هوش مصنوعی چیست که این چنین بر سر تصاحب آن رقابت های جدی میان دولت ها آغاز شده است و حوزه دیپلماسی فرهنگی چگونه می تواند از آن بهره برد؟ تعاریف متعددی برای بیان مفهوم و چیستی هوش مصنوعی وجود دارد. دلیل این امر از یک‌سو دشواری ارائه یک تعریف اختصاصی از «هوشمندی» و از سوی دیگر آن است که عامه مردم، به اغلب فناوری‌های کامپیوتری از ساده‌ترین چیزها گرفته تا موارد بسیار پیچیده هوش مصنوعی می‌گویند.در جایی هوش مصنوعی توانایی ماشین ها در انجام وظایفی که عمدتا احتیاج به فهم انسانی دارد و در جای دیگر از هوش مصنوعی  برای «ساخت معنا از داده» استقاده ‌شده، این مفهوم به‌خوبی بیانگر این است که امروزه چگونه از هوش مصنوعی در دیپلماسی فرهنگی و قدرت نرم استفاده کرد. با این حال هوش مصنوعی در اکثر موارد به عنوان هوش غیر انسانی تعریف می شود،که با توانایی تقلید مهارت های ذهنی انسان، همچون شناسایی الگو ، درک زبان طبیعی ، یادگیری تطبیقی از تجربیات ، تدوین استراتژی و یا استدلال سنجیده می شود.

هوش مصنوعی علمی بین رشته ای است که ریشه های آن در علمی مانند روان شناسی، ریاضیات،عصب شناسی، فلسفه،احتمالات  و بهینه سازی و .... وجود دارد. برای مثال در 30 نوامبر 2022 با دسترسی عمومی به سرویس ChatGPT رخداد شگرفی در همکاری انسان و ماشین در تقویت پتانسیل تولید متن و نویسندگی  با استفاده از الگوریتم های یادگیری عمیق و تجزیه و تحلیل حجم عظیمی از داده‌های اینترنت برای «درک» تفاوت‌های ظریف زبان طبیعی که پیش از این تنها توسط انسان  قابلیت تولید داشت  را رقم زد. در حال حاضر به کمک هوش مصنوعی و ربات چت ChatGPT حتی برای تصمیم گیری با اشراف به تمام زوایای مسیله که حتی نمی توانیم مطلع باشیم و یا مطمین باشیم می توانیم   تولید فکر و محتوا داشته باشیم. حال باید بدنبال پاسخ این پرسش باشیم که چگونه می‌توانیم از این فناوری هیجان‌انگیز استفاده  صلح آمیز و در مسیر تعالی فرهنگ و تمدنی نوین کنیم و درعین‌حال نرده‌هایی را نیز در جای‌جای پرتگاه‌های ذهن خود قرار دهیم تا آینده‌ای ویران‌شهر نسازیم .

هوش مصنوعی اهرمی برای تماس فرهنگی موثر

تلاشهایی که تحت عنوان دیپلماسی فرهنگی انجام می‌‌شود در نهایت منجر به تماس فرهنگی میان دو فرهنگ مبدا و مقصد می‌‌شود. تماس‌ فرهنگی‌ میتواند مهم‌ترین‌عامل‌ تغییر محیط‌ پیرامونی‌ یک‌ فرهنگ‌ باشد و بیان‌ رابطه‌ میان‌ نتایج‌ این‌ تماسهای‌ فرهنگی‌ بامتغیرهای‌ درون‌ نظام‌ اجتماعی‌ به‌ خصوص‌ دین‌، دولت‌ و رسانه‌ها موضوع‌ محوری‌ در بررسی‌جامعه‌شناسی‌ تحولات‌ فرهنگی‌ یک کشور‌ است‌.حال هوش مصنوعی با قدت یادگیری عمیق می تواند فاصله ها را کمتر کرده و قدرت تاثیر را به مراتب با ایجاد تماس ملموس تر از فرهنگ افزایش دهد. و در واقع‌ تحولات‌ فرهنگی‌ درون‌ زا و برون‌ گرا در یک ‌منظومه‌ واحد ولی‌ چند جانبه‌ هوشمندانه در مسیر مواجهه فعال مخاطبین قرار میگیرد. در واقع‌ تحولات‌ فرهنگی‌ درون‌ زا و برون‌ زا باید در یک ‌منظومه‌ واحد ولی‌ چند جانبه‌ مورد بررسی‌ قرار ‌گیرد.